Empatik bir Deneme Denemesi

Üstün Dökemen’in İletişim Çatışmaları ve Empati adını taşışıyan yapıtından bildiğimiz kadarıylaTransaksiyonel Analiz çalışmalarının temelinde insanın çevresiyle kurduğu iletişişmde benimsediği 3 farklı rol bulunmaktadır. Çocuk, yetişkin ve anababa rollerini benimseyerek karşısındakine (hatta sosyal çevreye, doğal çevreye ve kültürel çevreye) bir takım mesajlar iletir. Karşı taraftan gelen yanıt mesajı iletenin benimsediği rolle uyuşuyorsa o zaman bir çatışma ortaya çıkmamış demektir.

Çatışma durumları Dökmen’in kitabında grafiksel bir anlatımla çok güzel verilmiştir. Örneğin bir birey yetişkin benlik durumundan karşısındaki kişinin yetişkin benlik durumuna bir mesaj göneriyor ve karşılığında, iletişim kurduğu kişi anababa benlik durumundan kendisinin çocuk benlik durumuna bir mesaj geri iletiliyorsa, bir çatışmanın başlamasına ramak kalmıştır.

Giriş bölümünde, çalışmayı değerlendirecek kişi düşünülerek hazırlanan yorumlardan ilki çalışmayı hazırlayan kişinin, yetişkin benlik durumunu benimseyerek sunduğu düşüncelerine karşı, çalışmayı değerlendiren kişinin çocuk benlik durumu üzerinden verdiği karşılığı nitelemektedir. Yapılan açıklamaların doğruluğu veya yanlışlığı bilişsel bir süzgeçten geçirilmemiş, ancak makale sırf merak uyandırdığı için hoşa gitmiştir (Bu aşamada çalışmayı hazırlayanın beklediği en iyi tepki budur. Çünkü çalışmayı değerlendirecek olanın önce merakının uyandırılması hedeflemiştir ).

Çalışmayı empatik yapabilmek için çalışmayı hazırlayan kişinin üzerine düşen başka sorumluluklar var mıdır? Yanıt, Dökmen’in yapıtında da bahsedildiği üzere "evet"tir. Empatik bir iletişim kurabilmek için çalışmayı hazırlayan kişi çocuk, yetişkin ve anababa benlik durumlarının hepsini iletişim sırasında, doğru zamanlama ile yetişkin benlik durumunun kontrolü altında sergileyebilmelidir. Çocuk benlik durumu iletişimde daha yaratıcı olmayı sağlamaktadır. Anababa benlik durumu daha temkinli davranmayı, yetişkin benlik durumu ise anababa ve çocuk benlik durumları arasında dengeyi sağlayıp, algısal ve bilişsel açıdan en doğru değerlendirmeyi yapmayı temsil etmektedir.

Konu başlığının içeridiği espri, çalışmayı hazırlayan kişinin çocuk benlik durumundan gelen bir iletidir. Tüm bu açıklamalar ise yetişkin benlik durumunun bir eseridir. Birazdan verilecek olan ve makalenin rotasını belirlemeye yarayan yorumlar ise anababa benlik durumunun tezahürleridir. Nede olsa anababa her zaman yol göstericidir.
 

Yorum 1: Empatik bir Deneme Denemesi düşüncesiyle çok eğlenceli bir tarz yakalanmıştır. Bu tarz eğlendirici çalışmalara çok sık rastlanılmadığı için bu yorumun ileteceği yoldan ilerlemek uygun bulunmaktadır.

Yorum 2 : Dökmen’in yapıtında değinmek istediği konular ‘Empatik bir Deneme’ yaratma yolunda oldukça başarılı bir biçimde kullanılmıştır. Kitaptaki düşünceleri farklı bir biçimde ilettiği için bu yoldan gidilmesi uygun bulunmuştur.

Yorum 3 : Empatik bir Deneme yazmak kadar sakıncalı, boş bir edim daha olamayacağı düşünülmektedir. Diğer yorumlarda belirtildiği gibi bu çalışmanın diğerlerinden pek de farklı bir yönü olmadığı düşünülmekte olduğundan bu yol tercih edilmiştir.